زایایی فرایند ترکیب در زبان فارسی

نویسندگان

  • مصطفی عاصی دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
چکیده مقاله:

زایایی به معنی توانایی تولید صورت‌های جدید بر اساس قواعد موجود در زبان از ویژگی‌های مهم زبان است که در تمامی بخش‌های آن، از جمله حوزۀ ساخت‌واژه، وجود دارد. اکثر صاحب‌نظران زایایی را یک پیوستار می‌دانند. در این پژوهش، نگارندگان بر آن‌اند زایایی را در فرایند ترکیب زبان فارسی بررسی کنند و به این پرسش پاسخ دهند که، در پی اندازه‌گیری کمّی زایایی فرایند ترکیب در زبان فارسی، کدام فرایندها در دو سر این پیوستار به عنوان زایاترین و غیر زایاترین فرایند‌های ترکیب قرار دارند. در این راستا، از روش‌های سنجش زایایی ساخت‌واژی باین کمک گرفته شده و زایایی فرایندهای ترکیب در پیکره‌ای برگرفته از پایگاه داده‌های زبان فارسی بررسی می‌شود. نتیجۀ اندازه‌گیری کمّی زایایی در این روش‌ها نشان می‌دهد که، در زبان فارسی، فرایند ترکیب «اسم + اسم» بیش‌ترین زایایی را دارد و فرایند «ضمیر + حرف اضافه + ضمیر» از کم‌ترین میزان زایایی برخوردار است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

محدودیت‌های صرفی و نحوی در زایایی فرایند اشتقاق در زبان فارسی

میان زایایی ساختواژی و تعداد محدودیت‌های حاکم بر عملکرد زایای فرایندهای ساختواژی رابطة معکوس وجود دارد؛ به این ترتیب که با افزایش تعداد این محدودیت‌ها، زایایی ساختواژی کاهش می‌یابد. گروهی از محدودیت‌های زایایی ساختواژی، ساختاری هستند که از آن‌جمله می‌توان به محدودیت‌های صرفی و نحوی اشاره کرد. محدودیت‌های صرفی شامل طبقة صرفی پایه، ساخت صرفی پایه و وند موجود در آخرین لایة پایه و محدودیت‌های نحوی ...

متن کامل

بررسی پیکره بنیاد میزان زایایی فرایند ترکیب در زبان فارسی امروز

امروزه زایایی صرفی مورد توجه بسیاری از زبان شناسان قرار گرفته است. از جمله می توان به افراد زیر اشاره کرد: اسپنسرو زویئکی (2001)، هسپلمث (2002)، پلاگ (1999)، ولف گنگ و درسلر(2000)، هی و باین(2003)، هی (2001،2003)، آرونوف و گائتا (2003)، کاوی (2003)، آرونوف (2005)، بوی (2003,2005)، پلاگ (3200،2006)، لودلینگ و همکاران (2000)، بائر 1983)،2001،2003،2007)، استه کائر(2002،2003،2005)، آرونوف و فیودمن...

15 صفحه اول

محدودیت های صرفی و نحوی در زایایی فرایند اشتقاق در زبان فارسی

میان زایایی ساختواژی و تعداد محدودیت های حاکم بر عملکرد زایای فرایندهای ساختواژی رابطة معکوس وجود دارد؛ به این ترتیب که با افزایش تعداد این محدودیت ها، زایایی ساختواژی کاهش می یابد. گروهی از محدودیت های زایایی ساختواژی، ساختاری هستند که از آن جمله می توان به محدودیت های صرفی و نحوی اشاره کرد. محدودیت های صرفی شامل طبقة صرفی پایه، ساخت صرفی پایه و وند موجود در آخرین لایة پایه و محدودیت های نحوی ...

متن کامل

زبان بلوچی، توانش، زایایی

زبان بلوچی مانند زبان فارسی یکی از زبان‌های وندی و ترکیبی است و همین خصیصة زبانی موجب شده تا روند گسترش‌پذیری در این زبان به راحتی صورت گیرد.تحول همیشگی زبان و جامعة بلوچ، که در شرایط اقلیمی ویژه‌‌ای قرار دارد، باعث شده تا این زبان از خلاقه‌ها و جنبه‌های زایایی، که گسترش‌پذیری یکی از ویژگی‌های آن است، برخوردار گردد.امروز سخنگویان بلوچ اعم از تحصیل‌کرده و تحصیل‌نکرده، از راه‌های گوناگون برای تفه...

متن کامل

بررسی فرایند تبدیل در زبان فارسی

چکیده پژوهش حاضر به مطالعه فرایند تبدیل در زبان فارسی در چارچوب کی‌فر(2005) می‌پردازد. هدف از این پژوهش توصیف انواع فرایند تبدیل در زبان فارسی است. بدین منظور ابتدا فهرستی از واژه‌هایی که به بیش از یک مقوله تحوی تعلق دارند از فرهنگ لغت صدری‌افشار و همکاران (1381) استخراج شده و بر اساس نوع مقوله نحوی‌شان گروه‌‌بندی می‌شوند. پس از قرار دادن واژه‌ها در 6 گروه، هر گروه به صورت جداگانه مورد بررسی ق...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 4  شماره 7

صفحات  1- 14

تاریخ انتشار 2013-09-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023